บทที่ 4 เทวภูมิ

เนื้อหาบทที่ 4 เทวภูมิ

• 4.1 ความเข้าใจเบื้องต้นก่อนการศึกษาเทวภูมิ
• 4.1.1 ความหมายของเทวภูมิ
• 4.1.2 ที่ตั้งของเทวภูมิ
• 4.1.3 การอุบัติและการจุติของชาวสวรรค์
• 4.1.4 เหตุให้ได้นามของชาวสวรรค์
• 4.1.5 ลำดับขั้นการทำความดีของมนุษย์
• 4.1.6 ลักษณะการทำบุญที่ทำให้เกิดบนสวรรค์แต่ละชั้น
• 4.1.7 ปฏิปทาเพื่อเดินทางไปสู่สวรรค์
• 4.2 จาตุมหาราชิกาเทวภูมิ
• 4.2.1 คำแปลและความหมาย
• 4.2.2 ที่ตั้งและลักษณะของสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา
• 4.2.3 อายุขัยของสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา
• 4.2.4 การอุบัติและการบริโภคกามของชาวสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา
• 4.2.5 การปกครองของสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา
• 4.3 ตาวติงสาเทวภูมิ
• 4.3.1 คำแปลและความหมาย
• 4.3.2 ที่ตั้งและลักษณะของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
• 4.3.3 อายุขัยของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
• 4.3.4 การอุบัติและการบริโภคกามของชาวสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
• 4.3.5 สังคมครองรักครองเรือนของชาวสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
• 4.3.6 ธรรมเนียมต้อนรับสมาชิกใหม่ของชาวสวรรค์
• 4.3.7 กิจกรรมของเหล่าเทวดาในวันพระ 14 ค่ำ 15 ค่ำ
• 4.4 ยามาเทวภูมิ
• 4.4.1 คำแปลและความหมาย
• 4.4.2 ที่ตั้งและลักษณะของสวรรค์ชั้นยามา
• 4.4.3 การอุบัติและการบริโภคกามของชาวสวรรค์ชั้นยามา
• 4.4.4 อายุขัยของสวรรค์ชั้นยามา
• 4.5 ดุสิตาเทวภูมิ
• 4.5.1 คำแปลและความหมาย
• 4.5.2 ที่ตั้งและลักษณะของสวรรค์ชั้นดุสิต
• 4.5.3 การอุบัติและการบริโภคกามของชาวสวรรค์ชั้นดุสิต
• 4.5.4 อายุขัยของสวรรค์ชั้นดุสิต
• 4.5.5 เหตุที่สวรรค์ชั้นดุสิตเป็นศูนย์รวมผู้รู้
• 4.6 นิมมานรดีเทวภูมิ
• 4.6.1 คำแปลและความหมาย
• 4.6.2 ที่ตั้งและลักษณะของสวรรค์ชั้นนิมมานรดี
• 4.6.3 การอุบัติและการบริโภคกามของชาวสวรรค์ชั้นนิมมานรดี
• 4.6.4 อายุขัยของสวรรค์ชั้นนิมมานรดี
• 4.7 ปรนิมมิตวสวัตดีเทวภูมิ
• 4.7.1 คำแปลและความหมาย
• 4.7.2 ที่ตั้งและลักษณะของสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี
• 4.7.3 การอุบัติและการบริโภคกามของชาวสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี
• 4.7.4 อายุขัยของสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี
• 4.8 บทสรุปเรื่องเทวภูมิ

แนวคิด

• 1. สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา เป็นสวรรค์ชั้นที่ 1 ในเทวภูมิ จัดอยู่ในกามภพ ฝ่ายสุคติภูมิ สวรรค์ชั้นนี้มีความหลากหลายมากกว่าสวรรค์ชั้นอื่น เพราะมีเทวดาหลายเผ่าพันธุ์ และเทวดาบางพวกมีที่อยู่ซ้อนกับภูมิมนุษย์ด้วย สวรรค์ชั้นนี้ตั้งอยู่ที่เขาสิเนรุ เป็นเสมือนประเทศราชของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ที่ชื่อว่า สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา เพราะมีเทพผู้เป็นใหญ่ครองสวรรค์ชั้นนี้อยู่ 4 ท่าน คือ ท้าวธตรฐ ปกครองด้านทิศตะวันออก มีหน้าที่ดูแล พวกคนธรรพ์ วิทยาธร และกุมภัณฑ์ ท้าววิรุฬหก ปกครองด้านทิศใต้ มีหน้าที่ดูแลพวกครุฑ ท้าววิรูปักษ์ ปกครองด้านทิศตะวันตก มีหน้าที่ปกครองพวกนาค และท้าวเวสสุวัณ ปกครองสวรรค์ด้านทิศเหนือ มีหน้าที่ดูแลพวกยักษ์ หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ท้าวจตุโลกบาล คือ มีหน้าที่ดูแลโลกมนุษย์ทั้ง 4 ทวีป ชาวสวรรค์ชั้นนี้มีตั้งแต่ชั้นสูงที่อยู่บนเขาสิเนรุ ชั้นกลางอยู่ที่ป่าหิมพานต์ และชั้นล่างก็อยู่บนพื้นโลกมนุษย์ อายุของชาวสวรรค์ชั้นนี้ วันหนึ่งคืนหนึ่งของสวรรค์ชั้นนี้เท่ากับ 50 วันในโลกมนุษย์ มีอายุ 500 ปีทิพย์
• 2. สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เป็นสวรรค์ชั้นที่ 2 ในเทวภูมิ จัดอยู่ในกามภพ ฝ่ายสุคติภูมิ สวรรค์ชั้นนี้ตั้งอยู่บนหน้าตัดของเขาสิเนรุ ที่ชื่อว่าดาวดึงส์ เพราะเป็นที่อยู่ของผู้ปกครองภพถึง 33 พระองค์ โดยมีท้าวสักกเทวราช เป็นผู้ปกครอง มีหน้าที่ปกครองชาวสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกาและดาวดึงส์ให้อยู่กันอย่างผาสุก สวรรค์ 2 ชั้นนี้สามารถไปมาหาสู่กันได้ เพราะอยู่ที่เขาสิเนรุเหมือนกัน สวรรค์ชั้นนี้มีความเป็นอยู่ที่ประณีตกว่าสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา มีสถานที่อันน่ารื่นรมย์เป็นจำนวนมาก ทั้งอุทยานสวรรค์ สระโบกขรณี และที่สำคัญมีพระธาตุจุฬามณีที่บรรจุพระเขี้ยวแก้วและพระเมาลีของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อันเป็นที่เคารพสักการบูชาของชาวสวรรค์ทุกชั้นฟ้าอีกด้วย สวรรค์ชั้นนี้มีอายุขัย 1,000 ปีทิพย์ วันหนึ่งคืนหนึ่งของสวรรค์ชั้นนี้เท่ากับ 100 ปีในโลกมนุษย์
• 3. สวรรค์ชั้นยามา เป็นสวรรค์ชั้นที่ 3 ในเทวภูมิ จัดอยู่ในกามภพ ฝ่ายสุคติภูมิ สวรรค์ชั้นนี้ตั้งอยู่สูงกว่าสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ขึ้นไปในอากาศเป็นระยะทางประมาณ 42,000 โยชน์ ที่ชื่อว่ายามา เพราะเป็นที่อยู่ของเทวดาที่มีท้าวสุยามาเป็นผู้ปกครอง สวรรค์ชั้นนี้จะไม่มีดวงอาทิตย์ เหมือนสวรรค์ชั้นจาตุ-มหาราชิกา เพราะพ้นจากการโคจรของดวงอาทิตย์แล้ว อาศัยความสว่างจากรัศมีของสิ่งของต่างๆ บนสวรรค์ตั้งแต่ชั้นนี้ขึ้นไปจะไม่มีมุมมืด วัตถุทุกชนิดไม่มีเงา ความเป็นอยู่จะสุขสบาย ประณีตกว่าสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกากับดาวดึงส์ สวรรค์ชั้นนี้มีอายุขัย 2,000 ปีทิพย์ วันหนึ่งคืนหนึ่งของสวรรค์ชั้นนี้เท่ากับ 200 ปีในโลกมนุษย์
• 4. สวรรค์ชั้นดุสิต เป็นสวรรค์ชั้นที่ 4 ในเทวภูมิ จัดอยู่ในกามภพ ฝ่ายสุคติภูมิ สวรรค์ชั้นนี้ตั้งอยู่สูงกว่าสวรรค์ชั้นยามาขึ้นไปในอากาศเป็นระยะทางประมาณ 42,000 โยชน์ ที่ชื่อว่าสวรรค์ชั้นดุสิต เพราะเป็นที่อยู่ของเทวดาที่มีท้าวสันตดุสิตเป็นผู้ปกครอง สวรรค์ชั้นนี้มีความพิเศษโดดเด่นกว่าสวรรค์ชั้นอื่นๆ ตรงที่เป็นที่รวมของพระบรมโพธิสัตว์ทั้งหลาย ที่จะตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคต เพราะสวรรค์ชั้นนี้สามารถอธิษฐานจิตลงมาสร้างบารมีได้ โดยไม่ต้องรอให้หมดบุญ หรือหมดอายุขัยเหมือนสวรรค์ชั้นอื่นๆ เทวดาที่เกิดในสวรรค์ชั้นนี้ มีปัญญามาก ไม่ค่อยประมาทในการดำรงชีวิตในสวรรค์เหมือนชาวสวรรค์ชั้นอื่น มักจะคบหาบัณฑิต พูดคุยสนทนาธรรมกันเพื่อความเบิกบานใจ และหมั่นไปฟังธรรมในวันพระ ซึ่งท้าวสันตดุสิตจะเป็นผู้อัญเชิญพระบรมโพธิสัตว์ที่มีบุญบารมีมากมาแสดงธรรมให้กับเหล่าเทวดา ทั้งหลายได้ฟัง ความเป็นอยู่ของสวรรค์ชั้นนี้จะประณีตกว่าสวรรค์ทั้ง 3 ชั้น สวรรค์ชั้นนี้มีอายุขัย 4,000 ปีทิพย์ วันหนึ่งคืนหนึ่งของสวรรค์ชั้นนี้เท่ากับ 400 ปีในเมืองมนุษย์
• 5. สวรรค์ชั้นนิมมานรดี เป็นสวรรค์ชั้นที่ 5ในเทวภูมิ จัดอยู่ในกามภพ ฝ่ายสุคติภูมิ สวรรค์ชั้นนี้ตั้งอยู่สูงกว่าสวรรค์ชั้นดุสิตขึ้นไปในอากาศเป็นระยะทางประมาณ 42,000 โยชน์ ที่ชื่อว่าสวรรค์ชั้น นิมานรดี เพราะเป็นที่อยู่ของเทวดาที่มีท้าวสุนิมมิต เป็นผู้ปกครอง ชาวสวรรค์ชั้นนี้เป็นผู้มีบุญมาก สามารถเนรมิตเปลี่ยนแปลงวัตถุต่างๆ ได้ตามต้องการ ซึ่งมีความพิเศษไม่เหมือนสวรรค์ 4 ชั้น ที่สิ่งต่างๆ เกิดขึ้นแล้ว ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ชาวสวรรค์ชั้นนี้มีความเป็นอยู่ที่สุขสบายและประณีตกว่าสวรรค์ 4 ชั้น สวรรค์ชั้นนี้มีอายุขัย 8,000 ปีทิพย์ วันหนึ่งคืนหนึ่งของสวรรค์ชั้นนี้เท่ากับ 800 ปีในเมืองมนุษย์
• 6. สวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี เป็นสวรรค์ชั้นที่ 6 เป็นชั้นสุดท้ายในเทวภูมิ จัดอยู่ในกามภพ ฝ่ายสุคติภูมิ สวรรค์ชั้นนี้ตั้งอยู่สูงกว่าสวรรค์ชั้นนิมมานรดีขึ้นไปในอากาศเป็นระยะทางประมาณ 42,000 โยชน์ ที่ชื่อว่าสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี เพราะเป็นที่อยู่ของเทวดาที่มีท้าวปรนิมมิตวสวัตดี เป็นผู้ปกครอง เทวดาชั้นนี้ มีความพิเศษกว่าสวรรค์ชั้นอื่นๆ คือ ปรารถนาสิ่งใดมิต้องเนรมิตเอง แต่จะมีบริวารที่รู้ใจที่เกิดด้วยบุญ คอยเนรมิตให้ มีความเป็นอยู่ที่สุขสบาย ประณีตกว่าสวรรค์ทุกชั้น สวรรค์ชั้นนี้มีอายุขัย 16,000 ปีทิพย์ วันหนึ่งคืนหนึ่งของสวรรค์ชั้นนี้เท่ากับ 1,600 ปีในเมืองมนุษย์

วัตถุประสงค์

• 1. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมาย ที่ตั้ง ลักษณะ การอุบัติ การบริโภคกาม และอายุ-ขัยของสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกาได้อย่างถูกต้อง
• 2. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมาย ที่ตั้ง ลักษณะ การอุบัติ การบริโภคกาม และอายุ-ขัยของสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ได้อย่างถูกต้อง
• 3. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมาย ที่ตั้ง ลักษณะ การอุบัติ การบริโภคกาม และอายุ-ขัยของสวรรค์ชั้นยามาได้อย่างถูกต้อง
• 4. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมาย ที่ตั้ง ลักษณะ การอุบัติ การบริโภคกาม และอายุ-ขัยของสวรรค์ชั้นดุสิตได้อย่างถูกต้อง
• 5. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมาย ที่ตั้ง ลักษณะ การอุบัติ การบริโภคกาม และอายุ-ขัยของสวรรค์ชั้นนิมานรดีได้อย่างถูกต้อง
• 6. เพื่อให้นักศึกษาสามารถอธิบายความหมาย ที่ตั้ง ลักษณะ การอุบัติ การบริโภคกาม และอายุ-ขัยของสวรรค์ชั้นปรนิมมิตวสวัตดีได้อย่างถูกต้อง