2.2.3 ชนิดของเปรต
2.2.3 ชนิดของเปรต
ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนามีบันทึกไว้ว่า เปรตแบ่งเป็น 4 ประเภทใหญ่ๆ ก็มี บางแห่งแบ่งเป็น 12 ตระกูลบ้าง หรือแยกย่อยออกเป็น 21 ชนิดบ้าง แล้วแต่จุดประสงค์ในการจำแนก ในลำดับต่อไปนักศึกษาจะได้ทราบรายละเอียดของเปรตชนิดต่างๆ
เปรต 4 จำพวก ในเปตวัตถุ อรรถกถา แสดงเปรต 4 จำพวก คือ
- 1. ปรทัตตูปชีวิกเปรต เป็นเปรตที่เลี้ยงชีวิตอยู่โดยอาศัยอาหารที่ผู้อื่นให้ โดยการเซ่นไหว้ เป็นต้น
- 2. ขุปปีปาสิกเปรต เป็นเปรตที่อดอยาก หิวข้าวหิวน้ำอยู่เป็นนิตย์
- 3. นิชฌามตัณหิกเปรต เป็นเปรตที่ถูกไฟเผาให้เร่าร้อนอยู่เสมอ
- 4. กาลกัญชิกเปรต เป็นเปรตในจำพวกอสุรกาย หรือเป็นชื่อของอสุรกายที่เป็นเปรต
ในอปทาน อรรถกถา สุตตนิบาตอรรถกถา และพุทธวังสะอรรถกถา แสดงว่าบรรดาพระโพธิสัตว์ ทั้งหลาย นับตั้งแต่ได้รับพุทธพยากรณ์เป็นต้นไป จะไม่เกิดเป็น ขุปปีปาสิกเปรต นิชฌามตัณหิกเปรต หรือกาลกัญจิกเปรต ถ้าจะต้องไปเกิดเป็นเปรต ก็จะเกิดเป็น ปรทัตตูปชีวิกเปรต ประเภทเดียว เปรต 12 ตระกูล ได้แก่
- 1. วันตาสเปรต เปรตที่กินน้ำลาย เสมหะ อาเจียน เป็นอาหาร
- 2. กุณปาสเปรต เปรตที่กินซากศพคน หรือสัตว์ เป็นอาหาร
- 3. คูถขาทกเปรต เปรตที่กินอุจจาระต่างๆ เป็นอาหาร
- 4. อัคคิชาลมุขเปรต เปรตที่มีเปลวไฟลุกอยู่ในปากเสมอ
- 5. สุจิมุขเปรต เปรตที่ปากเท่ารูเข็ม
- 6. ตัณหัฏฏิตเปรต เปรตที่ถูกตัณหาเบียดเบียนให้หิวข้าวหิวน้ำเสมอ
- 7. นิชฌามกเปรต เปรตที่มีตัวดำเหมือนตอไม้ที่เผา
- 8. สัพพังคเปรต เปรตที่มีเล็บมือ เล็บเท้ายาวคมเหมือนมีด
- 9. ปัพพตังคเปรต เปรตที่มีร่างกายสูงใหญ่เท่าภูเขา
- 10. อชครเปรต เปรตที่มีร่างกายคล้ายสัตว์เดียรัจฉาน
- 11. มหิทธิกเปรต เปรตที่มีฤทธิ์มาก
- 12. เวมานิกเปรต เปรตที่ต้องเสวยทุกข์ในเวลากลางวัน แต่กลางคืนได้ไปเสวยสุขในวิมาน
เปรต 21 จำพวก ในวินัย และลักขณสังยุตตพระบาลี แสดงเปรต 21 จำพวก คือ
- 1. อัฏฐีสังขสิกเปรต เปรตที่มีกระดูกติดกันเป็นท่อนๆ แต่ไม่มีเนื้อ
- 2. มังสเปสิกเปรต เปรตที่มีเนื้อเป็นชิ้นๆ แต่ไม่มีกระดูก
- 3. มังสปิณฑเปรต เปรตที่มีเนื้อเป็นก้อน
- 4. นิจฉวิเปรต เปรตที่ไม่มีหนัง
- 5. อสิโลมเปรต เปรตที่มีขนเป็นพระขรรค์
- 6. สัตติโลมเปรต เปรตที่มีขนเป็นหอก
- 7. อุสุโลมเปรต เปรตที่มีขนเป็นลูกธนู
- 8. สูจิโลมเปรต เปรตที่มีขนเป็นเข็ม
- 9. ทุติยสูจิโลมเปรต เปรตที่มีขนเป็นเข็มชนิดที่ 2
- 10. กุมภัณฑเปรต เปรตที่มีอัณฑะใหญ่โตมาก
- 11. คูถกูปนิมุคคเปรต เปรตที่จมอยู่ในอุจจาระ
- 12. คูถขาทกเปรต เปรตที่กินอุจจาระ
- 13. นิจฉวิตกิเปรต เปรตหญิงที่ไม่มีหนัง
- 14. ทุคคันธเปรต เปรตที่มีกลิ่นเหม็นเน่า
- 15. โอคิลินีเปรต เปรตที่มีร่างกายเป็นถ่านไฟ
- 16. อลิสเปรต เปรตที่ไม่มีศีรษะ
- 17. ภิกขุเปรต เปรตที่มีรูปร่างสัณฐานเหมือนพระ
- 18. ภิกขุนีเปรต เปรตที่มีรูปร่างสัณฐานเหมือนภิกษุณี
- 19. สิกขมานเปรต* เปรตที่มีรูปร่างสัณฐานเหมือนสิกขมานา (สามเณรีที่ได้รับการอบรมเป็นเวลา 2 ปี เพื่อบวชเป็นภิกษุณี)
- 20. สามเณรเปรต เปรตที่มีรูปร่างสัณฐานเหมือนสามเณร
- 21. สามเณรีเปรต เปรตที่มีรูปร่างสัณฐานเหมือนสามเณรี